Thursday, November 29, 2007

Artikel Lakonet

Lakonet mengrupi gabungan tembung "lakon" sareng "internet" anu didamel ku Ki Harsono Siswocarito kanggo nami hiji genre lakon wayang anu dipagelarkeun dina media internet. Genre iyeu benten sareng genre sastra anu sanes mangrupi puisi, prosa, atawa drama. Benten dina jenis, eusi, tawa mediana. Jenisna saluyu sareng lakon anu nganggo murwa (puisi), nyandra (prosa), sareng antawacana (drama). Eusi cariosna saluyu sareng carios wayang nanging digarap ngangge gagrak anyar.

Mimitina mantena nganggit lakon wayang mbeling kanggo media cetak. Sanggitana benten sareng sanggitan-sanggitan anu sanes margi mantena nerapken estetika Sastra Padalangan mangrupi murwa, nyandra, antawacana, rumpaka, sareng onomatopia anubiasa dianggo dina komik.

Rembagan

Murwa

Murwa nu aya dina lakonet Ki Harsono Siswocarito marupi gubahan tina suluk "kembang sungsang" wayang golek Sunda, nanging disaluyuken sareng media internet nu dijantenkeun papan pagelarana disebat "kelirbeling" atanapi "layarmaya".

Kembang sungsang cahya kunang
Kadia lintang gilang gumilang
Tembang hyang pangreka dalang
Dadia piwulang wong ngawayang

Nyandra

Sedengkeun nyandrana ditulis model warta koran anu biasa nyebatkeun tempat ngangge huruf ageung, teras narasi prosana ngangge nyandra anu pondok disaluyukeun sareng kabutuhan jejer cariyosna.

MERCUKUNDA, SURALAYA.—Maharaja Tribuwana Sang Hyang Otipati Pramesti Guru Jagatgirinata ya Sang Hyang Manikmaya maharaja diraja jagat pramudita calik dina singgasana Dampar Kencana lemek babut permadani sutra rerenda permata tinaretesing sosoca dipunadep dening para dewa pemuka triloka samiya pada jajar denira pinara.

Antawacana

Antawacana ngangge model dialog drama, nami wayang ditulis ngangge huruf ageung, dipasihan tanda titik dua, teras dilajengkeun caturan. Upami aya katerangan gerak-gerik wayang tiasa ditulis dina jero tanda kurung.

GIRINATA: Kakang Panji Kanekaputra, kunaon mamala triloka teu acan reda? Malah tambah musibah. Batara pada susah, batari pada sedih; lara hapsara parah, nyeri hapsari peurih. Iyeu mesti dipandegani, Kang Narada.

Onomatopia

Onomatopia diangge dina "sabetan" anu ngagambarkeun adegan perang. Ramena ogol begalan pati dipagelarkeun ngangge suara-suara anu ditulis dina jero tanda kurung, sareng omongan-omongan anu ditulis ngangge tanda petik.

RIMBAMALA.—Mintaraga aduyuda sareng bala Manimantaka.
“E-eureun! S-saha s-sia?”
“Dawala, sikat yu!”
“Soklah!”—(Duk! Bugh!) Ambruktakluk (Blug! Gludug!)—“Yeuh rasakeun! Hih!”—(Jplak! Gdubrak!)—“Aaawww!”
“Bah! Keparat! Kaladurga, Kaladurjana, Kaladuraksa, Kaladurmala, Kalastuwila, Kaladaksa, Kaladarba, Kalagarba, Kaladuskerta, Kaladusta, Kaladursila—majuserbu!”
“Reng, embat granat!” + “Okelah!”—(Plas!)
(BLAARR!)

Rumpaka

Rumpaka diangge kangge kakawihan para Panakawan. Cara nulisna sami sareng murwa anu mangrupi puisi. Na lakonet Gitadarma Dr Mintaraga, rumpaka mangrupi petikan lagu "Asmaradana" Sunda. Rumpaka lakonet tiasa oge ngangge lagu-lagu modern anu saluyu sareng cariyosna. Di lebah diyeu kreativitas sanggitan tiasa dikembangkeun sajembarna.

Pungkasan

Mungkas cariyos ngangge Tancep Kayon utawi ngangge Gunungan saparantosna pocapan "Tutup Lawang Sigotaha". Mugi-mugi seratan iyeu tiasa janten wiwitan pangembangan Lakonet anu kapayun. Hatur nuhun. Semarang 5 Nopember 2007. Ki Harsono Siswocarito.

No comments: